Bamboeparaplu’s als ritmisch daklandschap

Lokale materialen creëren een collectieve buitenruimte voor campus in India

Op het terrein van de TAPMI-campus in Manipal (Zuid-India) vormt het nieuwe Centre for Sustainability een eigentijdse interpretatie van het academisch paviljoen. Blikvangers in het ontwerp zijn 11 ranke bamboeparaplu’s: grote, open dakstructuren die schaduw, beschutting en een sterk ruimtelijk gebaar combineren.

Deze architectonische structuren overspannen het terrasachtige maaiveld voor het gebouw en zijn meer dan louter beschuttingselementen: ze definiëren een sociale ruimte waar leren, ontmoeten en klimaatadaptief bouwen samenkomen. Geïnspireerd op de traditionele Indiase chhatris – paviljoens die schaduw en rust bieden – worden de paraplu’s ingezet als eigentijdse interface tussen gebouw en landschap. Hun positionering, op wisselende hoogtes en met subtiele verschuivingen, zorgt voor een spel van licht en ritme dat het terrein tot een soort publiek interieur maakt.

Constructie met lokale middelen

De paraplu’s zijn opgebouwd uit lichte en duurzame materialen, met een sterke nadruk op lokale beschikbaarheid en ambacht. Centraal staat het gebruik van handgesneden bamboe, dat dankzij zijn hoge treksterkte en flexibiliteit bijzonder geschikt is voor het Indiase klimaat. De dragende structuur is opgebouwd uit drie hoofdelementen:

• een centrale stalen kolom, verankerd in het betonnen terrasniveau,
• een radiale waaier van bamboe ribben, verbonden aan een stalen ring bovenaan de kolom,
• een hellend dakvlak uit metalen platen, licht van gewicht en geschikt voor efficiënte regenwaterafvoer.
  
  

De regenwaterafvoer is integraal mee ontworpen, met verborgen leidingen in de kolommen. Zo blijft het silhouet zuiver en krijgt de paraplu een bijna sculpturale kwaliteit. Elke unit is op maat vervaardigd en gemonteerd in samenwerking met lokale ambachtslieden, wat bijdraagt aan de culturele verankering van het project.

Tussen gebouw en landschap

Wat deze structuren zo krachtig maakt, is hun dubbele rol. Enerzijds functioneren ze als klimaatfilter: ze temperen zon en regen, waardoor de getrapte buitenruimte ook tijdens moessons bruikbaar blijft. Anderzijds activeren ze de ruimte sociaal. Studenten gebruiken het dek als verlengstuk van de leslokalen: om te studeren, te debatteren, of simpelweg te ontspannen. De paraplu’s geven deze open plek een zekere intimiteit zonder ze af te sluiten van de omgeving. Ze overspannen geen vastomlijnde ruimte, maar creëren een open netwerk waar beweging, rust en ontmoeting samenvloeien.

Architectuur als gebaar en proces

De keuze voor bamboe is niet alleen ecologisch gemotiveerd, maar weerspiegelt ook een houding: bouwen met wat er is, in dialoog met plaats en klimaat. De lichte, demonteerbare opbouw maakt latere aanpassing of hergebruik mogelijk. Bovendien nodigt het ritme van de paraplu’s uit tot herhaling elders op de campus – als module, als idee, als uitnodiging tot gemeenschappelijkheid. Dit is architectuur die niet alleen een plek vormt, maar ook een proces inzet: van lokale productie, gedeeld gebruik en circulair denken. In Manipal toont het TAPMI Centre hoe een reeks lichte daken een zwaardere erfenis kunnen dragen – die van verbondenheid, duurzaamheid en ruimtelijke generositeit.