De roofingbrander voor u ontleed
Gasbesparing tot 80% met nieuwe brandertechnologie
Voor een dakdekker is een roofingbrander bijna als een vijfde ledemaat. Het is een instrument waar u dagelijks mee werkt en dus zeer vertrouwd mee bent. Maar in hoeverre weet u ook hoe het ding werkt? Bent u zich er bijvoorbeeld van bewust dat een roofingbrander wel 50 keer krachtiger is dan een doorsnee centrale verwarming? Met zoveel vermogen springt u dus maar beter voorzichtig om. En kent u een eenvoudige manier om 25% gas te besparen? Als u geen idee heeft, lees dan gewoon even mee. U ontdekt dat u dankzij een nieuwe ontwikkeling zelfs nog veel meer de knip op uw gasverbruik kunt zetten.
Roofingbrander ontleed
Roofingbranders heeft u in een lange (60 cm) en een korte (15 cm) variant. Die eerste kunt u rechtopstaand gebruiken, terwijl de roofingbranders met korte halspijp vooral handig zijn voor de afwerking van veel dichterbij, op uw knieën. Die twee types dekken vrijwel de volledige markt af.
Een cycloonbrander, bijvoorbeeld, vindt u terug in de installatietechniek of de sector van de metaalbewerking, maar voor het smelten van bitumen als dakbedekking wordt dit type nauwelijks toegepast. In wat volgt, bespreken we de belangrijkste onderdelen van een roofingbrander, omdat er telkens wel iets interessants over te vertellen valt in het kader van ofwel uw veiligheid ofwel een efficiënte werking. Soms zelfs beide.
Gasfles
Een standaard gasfles weegt 10,5 kg en bevat propaan. In tegenstelling tot butaan, dat vroeger nog wel eens werd gebruikt, verdampt propaan ook bij lagere temperaturen tot -20 °C. De druk in de fles varieert naargelang de buitentemperatuur. Bij 8 °C moet u rekenen op ongeveer 6 bar. In de zomer kan die druk onder de invloed van de stijgende temperatuur oplopen tot wel 10 bar, en dat heeft een serieuze impact. Niet alleen op de lengte van de vlam en daarmee uw veiligheid, maar ook op de kwaliteit van je verbranding.
Wie alleen gebruikmaakt van een slangbreukventiel, heeft geen controle over de druk die uit de gasfles komt. In de warmste zomerdagen zal de vlam bij ontsteking als gevolg van de hoge druk heel lang zijn, maar ook vrij snel – na een 5-tal minuten – weer afzwakken. De ideale vlam kleurt helblauw en is zo’n 75 cm lang. Door de wisselende druk en het tekort aan lucht dat daar soms mee gepaard gaat, loopt u echter het risico op een onvolledige verbranding: de vlam zal niet blauw maar oranje kleuren. Een reduceerventiel kan dat verhelpen.
Het veermechanisme in het reduceerventiel zal immers voor een constante druk van 4 bar zorgen, ook bij heel warme weersomstandigheden. Dat werkt een pak veiliger. Bovendien kunt u op die manier de laatste druppel gas uit de fles halen, iets wat zonder reduceerventiel helemaal niet lukt. Er blijft dan altijd wel een restje achter. Een beroep doen op een reduceerventiel bespaart u 25% aan gas!
Sneller werken?
Wist u dat u de snelheid waarmee het gas in de fles verdampt, kan verhogen door uw gasfles lichtjes scheef te zetten? Dat kan tot 20% schelen. Behalve de temperatuur speelt immers ook de oppervlakte een rol in dit verhaal. U hoeft daarvoor de gasfles natuurlijk niet helemaal neer te leggen. Dat is zelfs ronduit gevaarlijk. Dan vult de slang zich met vloeibaar propaan. In combinatie met een hoge druk kan dat bij het ontsteken voor een steekvlam zorgen. Een simpel stukje isolatie van 10 cm dik onder de fles volstaat.
Slang
Bekijken we de slang, dan bestaat die uit drie delen:
- een binnenste gedeelte uit zwart rubber om de slang perfect gasdicht te maken;
- een canvasmat die over de volledige lengte van de slang om het zwarte rubber heen is gevlochten zodat de slang zijn vorm behoudt en niet uitzet;
- een (oranje) buitenzijde die als beschermlaag dient tegen uv-licht en aanplakkend bitumen.
Afhankelijk van de kwaliteit is de slang op 20 dan wel op 30 bar getest. Het verschil zit voornamelijk in de fijnmazigheid van het canvasgedeelte. Daarnaast bevat het binnenste deel van de hogekwaliteitsslang iets meer massa. U vraagt zich misschien af of 30 bar niet lichtjes overdreven is. Niet echt. Wanneer er zich een beetje vloeibaar propaan in de slang bevindt en die in de volle zon ligt, kan de druk snel hoog oplopen. Het verdient trouwens sowieso aanbeveling om uw slang om de twee à drie jaar te vervangen. Slijtage valt haast niet te vermijden. U schuurt altijd wel eens tegen een scherpe boord aan. Neem daarom het zekere voor het onzekere, ondanks het feit dat de wetgever u daar niet toe dwingt.
Handvat
Aan het handvat bevinden zich doorgaans twee knopjes: eentje voor de spaarvlam en eentje voor de werkvlam. Door aan de hendel te knijpen voegt u een hoeveelheid gas toe en schakelt u van de ene stand naar de andere. De spaar- of waakvlam zorgt ervoor dat u de vlam niet telkens hoeft te ontsteken, zonder dat dat betekent dat u grote hoeveelheden gas verbruikt.
Automatische ontsteking?
De ontbrandingstemperatuur bedraagt doorgaans ongeveer 1.900 °C. Meestal doet u dat met behulp van een komaansteker, al biedt de markt ook al automatische ontstekers aan in de vorm van een piëzo-elektrische gasaansteker. Door middel van een kwartskristalletje ontstaat een elektrisch spanningsverschil dat verdwijnt door het overslaan van een vonk. Het is natuurlijk die vonk die het gas doet ontbranden. Best handig, maar ook vrij gevoelig. U moet er omzichtig mee omgaan. Vandaar dat in de roofingwereld slechts weinig gebruik wordt gemaakt van deze oplossing. Want niet zelden belanden roofingbranders nogal bruut op de grond.
Halspijp en branderkop
De lengte van de halspijp bepaalt hoe dicht u met uw vlam bij de rol bitumen komt, en in welke positie u kunt werken. Daar hadden we het in het begin al over. De halspijp gaat over in de branderkop, waar de roofingbrander zijn lucht aanzuigt. Ook een branderkop heeft u in diverse afmetingen en diameters, gaande van 34, over 50 en 60 mm, naar 70 mm. Die keuze is niet vrijblijvend, omdat technische parameters als uw gasverbruik en vermogen daarmee vast samenhangen.
Neem de branderkop van 60 mm, de courantste maat. Uitgerust met een reduceerventiel (en dus constante druk van 4 bar), heeft die een gasverbruik van 8.250 g/h en een vermogen van 114 kW. Daarmee kunt u niet spelen. Elke branderkop beschikt namelijk over een eigen sproeier, en die regelt het debiet en de luchtinlaat. De verhouding tussen beide luistert heel nauw en is cruciaal voor een goede verbranding. Vandaar dat fabrikanten de menselijke factor op dat vlak zoveel mogelijk proberen uit te schakelen. Nog een interessant weetje: omwille van de ergonomie en handzaamheid heeft u tegenwoordig halspijpen en branderkoppen gemaakt uit titanium. Een gewichtsbesparing van 60% ten opzichte van traditionele types.
Ontwikkelingen
Soms loont het de moeite om even over het muurtje te kijken naar de buren. In dit geval Nederland en Zweden. Daar doen zich namelijk interessante ontwikkelingen voor die wel eens naar België zouden kunnen overwaaien.
Heteluchtbranders
In Nederland mag u aan de randzones geen open vlam meer gebruiken. Om die reden gebruiken ze daar zelfklevende materialen. Die werken prima in droge en warme omstandigheden. Helaas strookt dat niet altijd met de grillen van ons weer. Vandaar dat Nederlandse collega’s soms teruggrijpen naar een heteluchtbrander om het dak te ‘activeren’, dat wil zeggen klaar te maken voor gebruik.
Een heteluchtbrander heeft een vermogen van pakweg 15.000 Watt en blaast heel gericht warme lucht naar het te kleven oppervlak, om het te drogen of op te warmen. De opbouw is zeer gelijkaardig aan een standaard roofingbrander, met dezelfde onderdelen. Alleen ziet de branderkop er anders uit en wordt er ook aan het handvat lucht aangezogen. Met een heteluchtbrander kunt u natuurlijk lang niet dezelfde snelheid halen en aangezien België dat verbod niet heeft, is de heteluchtbrander hier nog niet doorgebroken.
Overlapbrander
Misschien interessanter is de ontwikkeling in Zweden. Daar stapt men af van het tweelaagse bitumensysteem zodat de materialen achteraf met het oog op een eventuele renovatie veel makkelijker van elkaar te scheiden en te recycleren zijn. In de plaats van twee kiest men voor één laag. Die wordt om de zoveel cm aan de constructie vastgeschroefd. Alleen de overlap tussen de diverse stroken wordt nog gebrand. Die overlap bedraagt 8 cm, precies de breedte van de platte kop van wat men een overlapbrander noemt. Die werkt voor het overige opnieuw volgens hetzelfde principe. Alleen zorgt de afwijkende vorm in combinatie met de vier branders in de kop voor een zeer compacte vlam. Het resultaat is een gasbesparing van liefst 80%!
"Werken met open vlam is nooit zonder gevaar"
In het artikel 'Verminder het risico op brand tijdens dakwerken' leest u welke precies de grootste gevaren zijn voor brand tijdens het werken op platte daken.
Tim Renders, adviseur brandveiligheid, vertelt hoe en waar het fout kan lopen en hoe u kunt vermijden dat er brand uitbreekt tijdens of na dakwerken.
