Ook al zie je de onderlaag niet, het verschil voel én hoor je

Parket, laminaat of vinyl in combinatie met vloerverwarming en -koeling

De ondergrond waarop een nieuwe vloer wordt gelegd, dient schoon, vlak, droog en stabiel te zijn. Daarnaast moet ook de juiste onderlaag – de laag tussen de vloer en de ondergrond - uitgekozen worden. Die laag zorgt voor isolatie, uitvlakking en stabiliteit waardoor de vloer een langere levensduur geniet. De keuze voor een welbepaalde onderlaag is eerst en vooral afhankelijk van het soort vloer dat wordt gelegd (parket, laminaat of vinyl), maar er zijn nog bepalende factoren. Zo brengen vloerverwarming en vloerkoeling een aantal specifieke vereisten met zich mee. 

Belang van de onderlaag

Onnodige verliezen

Het plaatsen van de juiste onderlaag is altijd belangrijk - bij eender welke vloer – om ze in optimale conditie en zo lang mogelijk te kunnen gebruiken. Bij vloerverwarming en vloerkoeling komt daar nog een extraatje bij. Indien er geen gepaste onderlaag wordt gebruikt, zal de vloerverwarming of -koeling immers niet efficiënt benut worden en kan dit leiden tot onnodige verliezen.

Thermische weerstand

Een goede onderlaag moet dus een zo laag mogelijke thermische weerstand hebben waardoor het energieverlies tot een minimum wordt beperkt. We benadrukken daarbij het blijvend belang van een correcte compressieweerstand in functie van de uiteindelijke vloer. Zo is er voor vinyl een hoge compressieweerstand vereist, terwijl parket en laminaat om een lagere compressieweerstand vragen.

Mogelijke problemen

Is er geen of niet de juiste onderlaag geplaatst, dan zal de vloerverwarming of -koeling niet efficiënt werken. De vloer kan daarnaast ook een onaangename akoestiek krijgen, of het kliksysteem kan beschadigd raken door een ongepaste onderlaag te gebruiken, bijvoorbeeld een te zachte laminaatonderlaag onder een vinylvloer.

Eigenschappen

Meerdere functies

Een onderlaag heeft steeds meerdere functies. Ze verbetert de akoestische eigenschappen van de vloer en vermindert zowel het impactgeluid (overdracht naar het verdiep eronder) als het loopgeluid (reflectie in de ruimte zelf) van de vloer. Een onderlaag heeft ook vaak een geïntegreerde vochtbarrière om te voorkomen dat de vochtigheid van de ondervloer de nieuwe vloer beïnvloedt of beschadigt. Tot slot corrigeert een onderlaag kleine oneffenheden in de ondervloer zodat er een vlakke basis ontstaat waarop de vloer kan worden geplaatst, die ook de nodige ondersteuning biedt aan het kliksysteem van de vloer.

Thermische geleidbaarheid

Om ook bij vloerverwarming gebruikt te kunnen worden, moet de thermische geleidbaarheid van de onderlaag voldoende hoog zijn. Dit zorgt voor een goede overdracht van de warmte van de vloerverwarming naar de vloer. Indien de thermische weerstand (het omgekeerde van de thermische geleidbaarheid) te hoog is, zal er te veel verlies aan warmte zijn in de onderlaag en wordt de vloerverwarming niet efficiënt gebruikt.

Vaak worden daarom door de producent van de vloer limieten gesteld aan de thermische weerstand van de combinatie onderlaag + vloer. Als bijkomende voorwaarden stellen bepaalde fabrikanten hierbij dat het maximale vermogen dat een elektrisch systeem mag hebben 60 W/m² bedraagt en de maximale temperatuur die de vloer aan het oppervlak mag hebben 27 °C is.

Regels voor vloerkoeling

Voor vloerkoeling zijn er geen andere specifieke eigenschappen waaraan de onderlaag moet voldoen. Wel zijn er een aantal andere regels die moeten worden gevolgd. Bijvoorbeeld: bij systemen die vloerverwarming en vloerkoeling combineren, bestaat een risico op condensatie wat op termijn tot schade aan de vloer zou kunnen leiden. Als de temperatuur van het koelwater daalt tot onder het zogenaamde dauwpunt, zal dit condensatie veroorzaken. Dit kan leiden tot zwelling, openingen, vervorming, kromtrekken of schimmelvorming (afhankelijk van het type vloer dat werd geplaatst). Voor laminaat bijvoorbeeld, moet men ervoor zorgen dat de watertemperatuur nooit onder de 18 °C daalt, het temperatuurverschil tussen vloer en omgeving tot 6 °C beperkt wordt en dat het koelsysteem uitgerust is met een automatisch anticondensatie controlesysteem dat de temperatuur van het ingaande water regelt.

Soorten onderlagen

Standaard

Normaliter is een onderlaag voor parket en laminaat zacht, schuimig en redelijk dik (2,5 mm, 3 mm en meer) ter verbetering van de akoestiek. Voor vinyl is de onderlaag standaard hard, stevig en dun (1 mm, 1,5 mm tot 2 mm) ter bescherming van het kliksysteem.

Geïntegreerde onderlagen

Bij geïntegreerde onderlagen ben je steeds zeker dat je het juiste product gebruikt en je bent ook zeker van een optimale compatibiliteit. De vloer en onderlaag werken optimaal samen, zowel voor akoestiek en stabiliteit als voor vloerverwarming.

Extra’s

Sommige merken hebben specifieke soorten onderlagen in het assortiment voor de reductie van doorgangsgeluid of met een lagere thermische weerstand. Er wordt dan gespeeld met materialen en densiteit. Bepaalde onderlagen zijn ook voorzien van een geïntegreerd vochtscherm.

Plaatsing

Voorschriften en voorwaarden respecteren

Er kan op zich weinig fout gaan bij de plaatsing van een onderlaag. De belangrijkste vereiste is dat de algemene installatievoorschriften van de betreffende vloer (bijvoorbeeld aangaande de expansievoegen) en de meer specifieke voorwaarden bij vloerverwarming (bijvoorbeeld aangaande de maximum temperaturen en vermogens) gerespecteerd worden. 

Tip: voor parket wordt sterk aanbevolen om de vloer verlijmd te plaatsen indien ze op vloerverwarming wordt gelegd.

Zo moet het niet

Bepaalde fouten komen echter wel vaak terug … Er wordt bijvoorbeeld een laminaattype onderlaag gelegd onder een vinylvloer: dit is nadelig voor het kliksysteem. Of er wordt een vinyltype onderlaag gelegd onder een parket of laminaat: dit kan nadelig zijn voor de akoestiek. Afwijkingen in de vlakheid van de draagvloer worden soms gecompenseerd door de grote oneffenheid te vullen met stukjes onderlaag of ter hoogte van een bult dan geen onderlaag te leggen: zo werkt het echter niet, en dit kan tot problemen met de vloer leiden. Bij vloeren met een geïntegreerde onderlaag is er ook géén reden goed genoeg om daar nog eens een extra onderlaag onder te leggen: het mag gewoon niet. Specifiek bij vloerverwarming en -koeling tot slot, kan je ook de fout maken door een onderlaag te kiezen die geen ideale (lage) thermische weerstand heeft.