Innovatieprijs VLARIO 2025
Circulair watergebruik op gebouwniveau in stedelijk gebied kan
In stedelijk gebied wordt afvalwater nog te weinig als alternatieve waterbron gezien. Vooral in tijden van langdurige droogte is het inzetten van alternatieve waterbronnen meer dan ooit aan de orde. Daarom ontwikkelde Rietland in samenwerking met Ingenieurbüro Blumberg (D) een concept, waarbij een innovatieve afvalwaterzuivering gekoppeld wordt aan een oeverplantendak.
Meer in detail bestaat het concept uit de volgende stappen:
- Afvalwater wordt gezuiverd door een Phytoparking®. De Phytoparking® zuivert het afvalwater op een energiezuinige manier tot een hoge kwaliteit die geschikt is voor hergebruik. Hierdoor wordt geen afvalwater meer geloosd, waardoor de te betalen lozingsheffingen verminderen, zonder dat hiervoor extra ruimte opgeofferd moet worden. De ruimte wordt immers benut voor het parkeren van auto’s.
- Het gezuiverde afvalwater wordt gebruikt voor de irrigatie van een oeverplantendak. De planten op een oeverplantendak hebben relatief veel bladoppervlakte, waardoor ze veel water verdampen in de zomer. Hierdoor vermindert de hitte-stress lokaal en wordt de ruimte onder het dak gekoeld met relatief weinig energie-input (vergeleken met b.v. airco).
- Het overgebleven gezuiverde water wordt, samen met regenwater, gebruikt voor de toiletspoeling. Hierdoor vermindert het waterverbruik. Afvalwater wordt 7 op 7 geproduceerd en dus is er elke dag voldoende capaciteit beschikbaar. Totale waterbesparing van 30 – 95%.
- Overtollig gezuiverd afvalwater/regenwater kan in de bodem worden geïnfiltreerd, wat inspeelt op vermindering van de verdrogingsproblematiek.
- Het oeverplantendak is esthetisch mooi en zorgt bovendien voor biodiversiteit. Groendaken en groenmuren worden steeds meer in stedelijke omgeving geïntegreerd, maar de beplanting heeft nood aan voedingsstoffen en beregening. Deze waterkringloop biedt de planten ook in droge zomers de voedingsstoffen waar ze nood aan hebben, waardoor er geen kraanwater verspild wordt.
Phytoparking behandelt afvalwater
Het demonstratieproject werd uitgevoerd bij het kantoorgebouw van Argex, waar het afvalwater, vnl. toiletwater, wordt gezuiverd door een Phytoparking®. Deze Phytoparking® behandelt al het afvalwater van het kantoor van 40 mensen in 2 parkeervakken.
Uit de monitoringscampagne van de Universiteit Gent blijkt dat de waterkwaliteit voldoet aan de Vlaamse wetgeving en dus op oppervlaktewater mag geloosd worden. In dit demonstratieproject wordt het gezuiverde afvalwater naar een oeverplantendak gepompt. Dit is een bassin met waterplanten en 8 cm Argex. Het waterniveau komt tot net onder de korrels waardoor de korrels waterverzadigd zijn en de waterplanten steeds natte voeten hebben.
In de zomer, als er veel verdamping is en er te weinig water op het dak zou komen, zorgen de Argex-korrels ervoor dat de planten langer kunnen overleven door vertraagde afgifte van water. Het onderzoek toonde geen stabiele zuivering door het oeverplantendak aan inzake het verwijderen van koolstof en stikstof. Dit zou in de toekomst kunnen veranderen wanneer de planten meer matuur zijn.
Daarnaast werden door IBIC op het dak van Argex 3 groendaken aangelegd van 50m² (extensief, intensief en oeverplantendak). VITO heeft een jaar lang de temperatuursensoren, die op en in de drie groendaken waren aangebracht, opgevolgd. Uit die resultaten bleek dat de dakhuid onder het oeverplantendak het koelste blijft, tot wel 3 graden Celsius koeler dan onder een klassiek groendak tijdens de zomer. Bovendien is het oeverplantendak lichter in gewicht en zorgt het voor meer biodiversiteit. Deze drie argumenten zorgen ervoor dat dit een interessant nieuw type groendak is.
Het is duidelijk dat circulair watergebruik op gebouwniveau een haalbare kaart is in Vlaanderen. Door verschillende blauw-groene modules slim te combineren, kan men de uitdagingen van de klimaatverandering het hoofd bieden.
