Aquafin produceert groen gas uit rioolwaterzuivering
Op zijn installatie aan Diepenbekerbos nam rioolwaterzuiveraar Aquafin een unit in gebruik die biomethaan produceert uit de zuivering van het afvalwater van de Genkenaren. Het ‘groene gas’ heeft de kwaliteit van aardgas en wordt ter plaatse in het gasnet geïnjecteerd. Met de ombouw van zijn biogasvalorisatie bant Aquafin de stikstofuitstoot uit verbrandingsprocessen.
Afvalwater van 70.000 huishoudens
Aquafin exploiteert 330 rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) over heel Vlaanderen, waaronder deze in Genk. Hier wordt het afvalwater 70.000 inwoners van Genk en Zutendaal gezuiverd tot de kwaliteit die nodig is om het te lozen in de Stiemerbeek.
In het biologische zuiveringsproces zijn het micro-organismen die het werk doen. Ze voeden zich met de opgeloste vuildeeltjes in het afvalwater en groeien zo sterk aan. Een gedeelte van het sliboverschot dat zo ontstaat, gaat naar de gistingsinstallatie op de site zelf. Tijdens het gistingsproces van de biomassa wordt biogas gevormd.
Van groene stroom naar groen gas
Dat biogas zette Aquafin in de WKK-installaties (warmtekrachtkoppeling) op de RWZI om in groene stroom en warmte. “De WKK naderde het einde van haar levensduur,” zegt Maarten Raemdonck, manager Innovatie bij Aquafin. “In Genk kozen we voor de vervanging door een biomethaaninstallatie. In zo’n unit scheiden we het methaan en de CO2 in het biogas van elkaar. Het methaan doorloopt vervolgens verschillende stappen om het op te zuiveren tot het dezelfde kwaliteit heeft als aardgas. Zo benutten we het volledige energiepotentieel én er komen geen stikstof of verbrandingsgassen vrij: belangrijk voor het natuurgebied De Maten dat vlak naast onze RWZI ligt. De productie van biomethaan is dus een duurzaam alternatief voor de WKK en past volledig in onze energie- en klimaatambities.”
Het project krijgt nog een extra groen randje doordat Aquafin ook de verwarming van de slibgisting aanpakt. Met riothermie haalt het namelijk de nodige warmte uit het gezuiverde afvalwater. Warmtewisselaars in de goot waar het gezuiverde water naar de Stiemerbeek gaat, onttrekken de warmte aan het water en brengen deze over naar een warmtepomp. Die brengt de thermische energie op haar beurt op de juiste temperatuur voor de gisting. Maarten Raemdonck: “Voordien haalden we die energie uit de WKK, maar dat kan nu vanzelfsprekend niet meer. Het is de eerste keer dat we riothermie gebruiken om de vergisters te verwarmen. Dat maakt deze ombouw nog duurzamer en innovatiever. En ook voor de Stiemerbeek is dat goed nieuws. Want het water dat we lozen heeft zo een lagere temperatuur, wat de planten en vissen ten goede komt.”
Aquafin werkte voor dit project samen met Elmech Services BV uit Oudsbergen als hoofdaannemer. Dirk Heynen, projectleider bij Elmech: “We zijn zeer tevreden dat we dit uitdagende en innovatieve project tot een goed einde hebben kunnen brengen, mede dankzij de vlotte samenwerking tussen onze vakbekwame medewerkers, Aquafin en de betrokken onderaannemers. We zijn erg fier op het eindresultaat, en dat Elmech hiermee kan bijdragen aan een beter milieu.”
Rechtstreekse injectie op aardgasnet
Het biomethaan dat Aquafin produceert in Genk, wordt ter plaatse geïnjecteerd in het aardgasnet. Netbeheerder Fluvius installeerde een speciale gascabine op de RWZI’s om het groene gas veilig in het net te brengen. “In deze cabines gebeurt een automatische controle van de samenstelling van het gas,” zegt Wesley Servaes van Fluvius. “Het krijgt hier ook de specifieke gasgeur mee, zodat het detecteerbaar is en onveilige situaties meteen worden opgemerkt.”
Op maximaal vermogen zal de installatie 165 m³ biomethaan per uur kunnen injecteren. Dat komt overeen met het verbruik van 517 gezinnen.
Het opwekken van groen gas laat zich onder meer terugverdienen door de verkoop van groengascertificaten aan bedrijven die hernieuwbare energie willen aankopen. Het is het internationale VARO Energy die de certificaten van het door Aquafin geproduceerde biomethaan afneemt en verhandelt. Aquafin gebruikt het groene gas ook zelf om zijn dienstwagens op CNG te laten rijden.
5 Aquafin-biomethaanunits tegen einde 2026
De RWZI in Genk is niet de eerste met een biomethaanunit. In 2021 nam Aquafin er al een in gebruik in Antwerpen-Zuid. Na een positieve evaluatie besliste het bedrijf om de biomethaanproductie op te schalen met 4 bijkomende units: dit jaar in Genk, Gent en Dendermonde en in 2026 in Deurne.
Wanneer alle installaties operationeel zijn, zal Aquafin op de 5 locaties samen 40 GWh per jaar produceren, ofwel het gasverbruik van zo’n 2.650 gezinnen (op basis van een gemiddeld gasverbruik van 15 MWh per jaar voor een gemiddeld gezin en woning).
Bron: Aquafin
